Ապրիլի սկզբին սանձազերծած պատերազմից, կրած խայտառակ պարտությունից ու աշխարհի անթաքույց դժգոհությունից հետո Ադրբեջանի իշխանությունը այսպիսի լալահառաչ հայտարարություններով փորձում է մեղադրանքի ալիքը իր վրայից թեքել հայկական կողմը: Նաև այդ նպատակն է հետապնդում մեր ուղղությամբ կրակող հրանոթները բնակավայրերում տեղադրելը: Իսկ դրա հետևանքով Ադրբեջանի սահմանամերձ բնակավայրերում կրկին դատարկություն է, քանի որ հայկական կողմի պատասխան հրետակոծության թիրախ ուզած թե չուզած հենց բնակիչներն էին դառնալու:

Հաշվի առնելով Ադրբեջանի այս անպատասխանատու քայլից բխող հնարավոր վտանգավոր հետևանքները` ՀՀ արտաքին գործերի նախարարությունը հայտարարում է, որ Հայաստանը, հանդիսանալով զինադադարի հաստատման և դրա ամրապնդման մասին 1994-1995թթ. գործող համաձայնագրերը ստորագրած կողմ, ձեռնարկելու է բոլոր հնարավոր ջանքերը և իրակացնելու է անհրաժեշտ քայլերն Լեռնային Ղարաբաղի և նրա բնակչության անվտանգության ապահովման համար:

Բանավեճը, սակայն, որպես կանոն ընթացել է պաթետիկ-հուզական դաշտում, բերել հասարակական անջրպետների, և որպես կանոն, հանգել անպտուղ ավարտի` ի հայտ բերելով նորանոր «…մետեր» և «…ատյացներ»:

Հայաստանը, հավատարիմ լինելով Դաշինքի նպատակներին, շարունակում է մնալ վերջինիս բարեկամը: Սակայն, հաշվի առնելով ստեղծված իրավիճակը, Հայաստանը չի միանում ՄԱԿ քաղաքակրթությունների դաշինքի յոթերորդ ֆորումի հռչակագրի վերաբերյալ կոնսենսուսին: Ուստի կոնսենսուսի բացակայության պայմաններում հռչակագիրը չի կարող ընդունվել:

Դիվանագետ․ եթե Հայաստանը կտրվի ՌԴ-ից, հարվածի տակ կդնենք մեր պետականության հիմքերը․․․

Ճգնաժամը, որ սկսվել էր երկրում քաղաքացիական պատերազմի բռնկմամբ, իր մեջ ներառեց նաև ահաբեկչության դեմ պայքարը` այդպիսով Սիրիայում տեղի ունեցող իրադարձությունների մեջ ներքաշելով տարածաշրջանում իրենց շահերը հետապնդող ինչպես տարածաշրջանային տերությունների, այնպես նաև համաշխարհային գերտերությունների:

Մերօրյա աշխարհաքաղաքական գործընթացները չեն շրջանցում նաև Հարավային Կովկասը: Արդյունքում՝ Վրաստանը նույնպես ներգրավվել է տարածքային հակամարտությունների շարքում: Հարավօսական և աբխազական հիմնահարցերի ձևավորմամբ խոչընդոտներ են առաջացել Վրաստանի և նրա հարևանների միջև: 2008թ. օգոստոսյան պատերազմը տարածաշրջանում նոր իրավիճակ է ստեղծել, որից շարունակաբար փորձում են օգտվել Թուրքիան և Ադրբեջանը:

Այս օրերին ԻՊ-ի դեմ ամենաբիրտ պատերազմը տարվում է սիրիական տարածքների վրա ռուս-ամերիկյան համաձայնությամբ, Եվրոպայի երկրորդական մասնակցությամբ, սակայն հարվածվողը առաջին հերթին և այս տարողությամբ Եվրոպան է։ Արդեն պարզ է, որ խնդիրը սոսկ Բելգիային չի վերաբերում, այլ պաշտոնական Բրյուսելին, որ միայն Բելգիայի մայրաքաղաքը չէ։

Ռուսաստանում առկա են նաեւ ներքին խնդիրներ`մասնավորապես ՌԴ 20 միլիոնանոց սունիական մուսուլմանական համայնքը, որը կարող էր գործել: ՌԴ-ի դուրս գալը կարևոր է նաեւ Թուրքիայի հետ փոխհարաբերություններում:

Միայն 2015-ին Հունաստանից մինչև Մեծ Բրիտանիա ընկած տարածք ներգաղթել է ավելի քան 1.200.000 փախստական՝ հիմնականում մուսուլմանական երկրներից: Փախստականների ամենամեծ խումբը Սիրիայից է՝ ավելի քան 362.000 մարդ: Նրանցից շատերն արդեն աչքի են ընկել սպանությունների, բռնաբարությունների և գողությունների դեպքերով: Միգրանտները հիմնականում տեղավորվել են Գերմանիայում և Ֆրանսիայում:

Ռուսաստանի նախագահի որոշումը` օդուժը աստիճանաբար հեռացնելու Սիրիայից, տարաբնույթ մեկնաբանությունների տեղիք է տալիս. բնականաբար միանշանակ չեն վերլուծումները. իրենց ձեւի մեջ իսկ հակոտնյա ընկալումներ կան որոշման նկատմամբ. որոշ կողմերի համար հանկարծակի, մյուսների համար ակնկալելի:

Ապրիլի 24-ին Երևանում տեղի կունենա Ավրորա առաջին մրցանակաբաշխությունը: 27 երկրներից 6 լեզուներով հայտեր ուղարկած 113 թեկնածուներից ընտրող հանձնաժողովն առանձնացրել է 4-ին՝ Բուրունդիից, Սուդանից, Պակիստանից և Կենտրոնական Աֆրիկայի հանրապետությունից: Նրանք փորձում են ուժերի ներածին չափով օգնել բռնության զոհ դարձածներին ու ստրկական աշխատանքի ենթարկվողներին:

Կրեմլը լռում է անգամ այն բանից հետո, երբ Իրանի Իսլամական Հանրապետության արտգործնախարարը հայտարարում ՌԴ-ի, Իրանի եւ Ադրբեջանի արտգործնախարարների` ծրագրվող հանդիպման մասին:  Իսկ ի՞նչ  անակնկալներ ու վտանգներ կարող են  պարունակել իրենց մեջ նման բազմակոմբինացիոն խաղերը Հայաստանի համար,  ցույց կտան դեպքերի զարգացումը:

Հիմա այնպես է թվում, որ Բաքուն իր ավագ եղբոր այսօրվա կատաղի թշնամիների հետ խորացնում է իր հարաբերությունները` նրանց տալով նաեւ իրավական հիմք համաձայնագրերի տեսքով եւ քննարկելով այդ համաձայնագրերի գործնականացման ուղիները:
Մինչ այս պահը պաշտոնական Անկարան չի արձագանգել Թեհրան-Մոսկվա-Բաքու հարաբերությունների սերտացմանը միտող հայտարարություններին եւ այցելություններին:

Թուրքերի մասին պարսկական հիշատակումները մեզ են հասել մեծանուն պարսիկ բանաստեղծներ Ֆիրդուսուց (10-րդ դար) և Հաֆեզից (14-րդ դար): Թյուրքական ցեղերը առաջին անգամ ներխուժեցին Պարսկաստան 11-րդ դարում, որոնց հաջորդեցին սելջուկները: 13-րդ դարում Իրանը նվաճեցին մոնղոլները, այնուհետև՝ թուրքմենական  ցեղերը, որոնք վերջնականապես պարտության մատնվեցին 1592 թվականին: Հետագա դարերի ընթացքում բազմաթիվ պատերազմներ տեղի ունեցան Պարսկաստանի և Օսմանյան կայսրության միջև:

Ռուսաստանի նախագահը` սկսելով ռազմական գործողությունները ահաբեկիչների դեմ և վերադառնալով Միջին Արևելք որպես մեծ պետություն, այժմ ավելի շատ մտահոգված է, որպեսզի հնարավորինս  ‹‹քիչ արյունով›› հասնի խաղաղության: Իսկ Օբաման ցանկանում է հեռանալ Սպիտակ տնից, որպես ‹‹խաղաղաբեր›› նախագահ, որը բացի Կուբայի հետ հարաբերությունները կարգավորելուց և Իրանի  դեմ պատժամիջոցները վերացնելուց, դադարեցնում է սիրիական ‹‹մսաղացի պտույտները›› :

Հիմնական վտանգը, Արման Նավասարդյանի կարծիքով, կսպառնա Ռուսաստանին: Թուրքիան չի հանգստանա և չի համակերպվի նորօսմանական պլանի ձախողման հետ, ուստի սիրիական տարածքներ մտնելու և քրդերին ոչնչացնելու ծրագրերը կիրագործի ահաբեկիչների միջոցով:

Թուքրիայի տարածաշրջանային շահերի, այսօրվա քաղաքական կուրսի և ապագա մարտահրավերների մասին Diplomat.am-ը զրուցել է ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Արագած Ախոյանի հետ։ Ստորև ներկայացնում ենք նրա գնահատականը ռուս-թուրքական հակամարտության վերջին իրադարձությունների և Թուրքիային սպասվող գործընթացների վերաբերյալ։

Միջազգային ահաբեկչության տարածման պայմաններում մեր տարածաշրջանին հարող Հյուսիսային Կովկասը մահմեդականների մեծաքանակության պարագայում իսլամիստ ծայրահեղականների համար հետաքրքրություն ներկայացնող տարածաշրջան է:

Տարածաշրջանի լարված իրադրությունը բարդ խնդիրներ է դնում Ադրբեջանի առաջ: Արտգործնախարար Մամեդյարովի խոսքերով՝ իր երկիրը Թուրքիայի ռազմավարական դաշնակիցն է, իսկ Ռուսաստանի` ռազմավարական գործընկերը, և շահագրգռված է ամրապնդել հարաբերությունները երկու պետությունների հետ:

Այս պայմաններում, իմ առաջարկն է Ամերիկահայ համայնքին՝ զերծ մնալ որևէ թեկնածուին վաղօրոք աջակցելուց: Որևէ մեկին զորակցելու որոշումը կարելի է կայացնել ավելի ուշ, քանի որ նախագահական ընտրապայքարն ավելի կթեժանա, իսկ թեկնածուներն ավելի խիստ կարիք կունենան մեր քվեների:

Հայոց ցեղասպանության մասին ցուցադրության նմուշները Գերմանիայի Աախեն քաղաքում ենթարկվել են վանդալիզմի:  Գերմանահայկական ընկերակցությունը (Deutsch-Armenische Gesellschaft) տեղեկացնում է, որ հունվարի 29-ին անհայտ անձինք հարձակվել են միության ցուցահանդեսի նմուշների վրա՝ ավերելով դրանց որոշ օրինակներ: Խոսքը Աախեն քաղաքի Ժողովրդական ուսումնարանում ընթացող «1915-2015. հայկական ճարտարապետությունն ու Ցեղասպանությունը» խորագրով ցուցահանդեսի մասին է, որն ուսումնարանում անցկացվող «Հայրենիք» շարքի մի մասն է: 

Միջազգային հարաբերությունների անցած շաբաթվա (8-14 փետրվար, 2016թ․) կարևոր  իրադարձություններից մեկը պատմության նոր շրջանի դիվանագիտության լեգենդ Հենրի Քիսինջերի հանդիպումն էր Վլադիմիր Պուտինի հետ, այն Քիսինջերի, որը 70-ական թվականներին  Խորհրդային Միության և Ամերիկայի միջուկային բախումից փրկողների առաջամարտիկներից էր, ինչը, սակայն,  չխանգարեց նրան ակտիվ դեր խաղալ «Սովետների» փլուզման գործում:

Մկանների ցուցադրում, այսպես կարելի է բնութագրել Ռուսաստանի և Թուրքիայի այսօրվա հայտարարություններն ու նախաձեռնությունները: Պետդումայի առաջարկությունը, դիվանագետի համոզմամբ, ևս այդ շարքից է: Ոչ Ռուսաստանը կգնա առճակատման, ոչ էլ թուրքերը կցանկանան բախվել ռուսների հետ՝ լավ իմանալով, որ Մոսկվան կարող է մասնատել Թուրքիան: Շան գլուխն իրականում ոչ թե մեր սահմանների մոտ է, այլ սիրիական հակամարտության մեջ:

Ինչպիսի՞ն պիտի լինի Հայաստանի Հանրապետության դիրքորոշումներն ու մոտեցումները: Առաջացող նոր դաշինքներից որո՞նք են բնական դաշնակիցներ, և որոնցից կարելի է վտանգներ սպասել: Այս մասին է Երանյան նախագծի հեղինակի և ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան, Ռուս-հայկական համալսարանի համաշխարհային քաղաքականության և միջազգային հարաբերությունների ամբիոնի վարիչ Արման Նավասարդյանի զրուցը: