ՃԻՇՏ ԲԱՐԵՎԵԼԸ` ՀԱՋՈՂՈՒԹՅԱՆ ԳՐԱՎԱԿԱՆ

ԱՐՄԱՆ ՆԱՎԱՍԱՐԴՅԱՆ Արտակարգ և լիազոր դեսպան Անհիշելի ժամանակներում ձեռքսեղմումը պետք է ցույց տար, որ մարդը ձեռքում պահած զենք չունի: Ձեռքսեղման արարողությունը մեզ վրա ավելի ուժեղ ազդեցություն ունի, քան մենք ենք կարծում: Բարևելիս երբ մարդիկ սեղմում են միմյանց ձեռքը, հնարավոր է` դա լինի նրանց առաջին և վերջին ֆիզիկական շփումը: Ձեռքսեղման ուժգնության չափից և տևողությունից է հաճախ կախված, թե ինչպես մեզ կընկալի այն անձնավորությունը, որին մենք ողջունում ենք: Դուք հավանաբար ունեցել եք ձեռքսեղման դեպքեր, որոնց մասին տհաճությամբ եք հիշում: Սակայն երբեք մի թերագնահատեք բարևելու նշանակությունը մարդկային հաղորդակցությունում: Այժմ մենք ձեր ուշադրությանն ենք ներկայացնում ձեռքսեղման մի քանի նմուշներ, որոնք ընդհանուր բնույթ են կրում և ընդունված են նաև Հայաստանում: Գործնական ձեռքսեղմում, որն ամենից շատ տարածված է պաշտոնական և գործնական հարաբերություններում: Թույլ, «սատկած ձուկ» ձեռքսեղմում, որը չի ողջունվում Արևմուտքի պաշտոնական և գործնական շրջանակներում: Դոմինանտ (գերիշխող) ժեստ, երբ ձախ ձեռքը փորձում է իշխել աջ ձեռքի վրա: Հաջորդ ձեռքսեղմումը պատկերում է բարձրաստիճան անձնավորության ողջույնը, որի ընթացքում նա ցուցադրում է իր ուժը, իշխանությունը և գերակայությունը դիմացինի նկատմամբ: Առաջին դեպքում բարևելիս նա ձախ ձեռքը դրել է դիմացինի ուսին, երկրորդում` բռնել է արմունկը, երրորդում` աքցանի մեջ է առել նրա ձեռքերը: Այս տեսարանին կարելի էր ականատես լինել Խորհրդային Միության լիդերների արբանյակ երկրների ղեկավարների հետ հանդիպման ժամանակ: Արտասահմանյան ճանապարհորդությունների ժամանակ ոչ վերբալ հաղորդակցության ժեստերի և ազդանշանների շարքում առաջնային նշանակություն է ստանում ձեռքսեղմման արարողությունը: Աշխարհի շատ երկրներում տղամարդիկ բարևելիս դիմացինի ձեռքը չափից ավելի են պահում իրենց ափի մեջ, որը խորթ և անհասկանալի է Արևմտքի մշակույթի ներկայացուցիչների համար: Նման սովորույթը առանձնապես հատուկ է մուսուլմանական երկրների, ինչպես նաև Ասիայի, հատկապես` Վիետնամի և Լաոսի համար: Զանազան տիպերի ձեռքսեղմումներ են հանդիպում անգամ նույն մշակույթի տարբեր արեալներում: Ամերիկայի Յուտա նահանգի բնակիչների` աքցանի սեղմում հիշեցնող բարևելու ձևը զարմանք է պատճառում մյուս նահանգների ներկայացուցիչներին: Մեծ Բրիտանիայում, ԱՄՆ-ում, Ավստրալիայում սովորաբար դիմացինի ձեռքը սեղմում են հանդիպելիս և բաժանվելիս: Ֆրանսիացիները բարևելու վրա ծախսում են ավելի երկար ժամանակ, քան անգլիացիները: Ամերիկացիները կարող են մինչև 7 անգամ եռանդագին թափահարել դիմացինի ձեռքը: Այդ իսկ պատճառով գերմանացու համար, որը, ինչպես և սկանդինավացին, խիստ զուսպ է ձեռքսեղմման մեջ, ամերիկացու ողջույնը անվադող փչելու նման մի բան է: Հետաքրքիր է ժամանակակից թագավորական ձեռքսեղման ձևը: Նորին մեծություն Անգլիայի թագուհին երևի այնքան է հոգնել, որ ինքն է որոշում, թե քանի ակնթարթ պետք է ձեռքը թողնի դիմացինի ձեռքի մեջ, և աննկատ, բայց հաստատակամ հետ է հրում նրա ձեռքը: Իսկ Արաբական աշխարհում ողջունելիս ձեռքը սեղմում են իրենց կրծքին, հետո դիպչում են ճակատին: Հնդկաստանում և Նեպալում ձեռքերի ափերը միացրած բարձրացնում են մինչև դեմքը և թեթևակի խոնարհվում: Կոչվում է նամեստե: Ճապոնացիներն էլ են խոնարհվում` ձեռքերը ծնկներին դրած, և որքան ցածր է ողջունողի հիերարխիական աստիճանը, այնքան ցածր է նրա կռանալու չափը` բայց մինչև 30 աստիճան: Ասում են` բարևելիս ճապոնացին ստուգում է դիմացինի կոշիկների մաքրությունը: Ողջույնի մյուս ձևերը` գլխարկը հանելը, խոնարհվելը, ռևերանսը, ծնրադրելը, համարվում են ժամանակավրեպ և գրեթե դադարել են գործելուց քաղաքակիրթ աշխարհում: Ուժը չի կորցրել և գործածությունից դուրս չի եկել զինվորական ողջույնը` իր տարատեսակներով:
ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ՀԱՂՈՐԴԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԳԱՂՏՆԻՔՆԵՐԸ
4537 reads \| 12.06.2013 \|