добавить материал CONTACTS
Զուգահեռներ հայ և հրեա ժողովուրդների միջև ԻՍԼԱՄԱԿԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՀԻՄՔԵՐԸ Իսլամական դրույթներ Ունքյար-Իսքելեսի պայմանագիրը Երկու կայսրերի դիվանագիտական մենամարտը Տիլզիտում և Էրֆուրտում Փիլիպոս II Ռուսաց դիվանագիտությունը Յոթնամյա պատերազմի տարիներին «ԴԻՎԱՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ-ԱԼՖԱ. ՆԵՐԿԱՅԻ ՄԱՐՏԱՀՐԱՎԵՐՆԵՐԸ և ԱՊԱԳԱՅԻ ՊԱՏԿԵՐԸ» ԵՐԿՕՐՅԱ ՖՈՐՍԱՅԹ ՆԻՍՏ 18-րդ դարի ռուս նշանավոր դիվանագետները Հատուկ ծառայությունները սահմանադրական ժողովրդավարության կայացման պայմաններում (ՌԴ օրինակով)
LE MALAISE TURC MEMORANDUM OF UNDERSTANDING WAS SIGNED BETWEEN ARMENIAN “CHINA-EURASIA” COUNCIL AND THE SCO CHINESE COMMITTEE ON GOOD NEIGHBOURLINESS, FRIEN ARMENIAN SCHOLAR MHER SAHAKYAN WAS ELECTED AS A MEMBER OF THE ADVISORY BOARD OF THE INTERNATIONAL INSTITUTE FOR PEACE A DECLASSIFIED TOP SECRET CIA REPORT ON THE NAGORNO-KARABAKH CONFLICT JERUSALEM ARMENIAN PATRIARCHATE’S LAWSUIT ADVANCES THROUGH TURKISH COURTS WAR OF WORDS AT THE UN GENERAL ASSEMBLY BETWEEN ARMENIA, AZERBAIJAN AND TURKEY CAMPAIGN TO STOP KILLER ROBOTS «UNETHICAL» & «IMMORAL»: BOB WORK ACADEMIC SEMINAR EUROPE GOES SILK ROAD THROUGH ARMENIA TOOK PLACE IN YEREVAN REACHING A DURABLE PEACE IN THE NAGORNO-KARABAKH CONFLICT AMERICA HAS NO RIGHT TO TELL ARMENIA NOT TO SEND A HUMANITARIAN SQUAD TO SYRIA
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԲԱՆԱԿՑԱՅԻՆ ԴԻՎԱՆԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՀՆԱՐԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
ԱՐՄԱՆ ՆԱՎԱՍԱՐԴՅԱՆ
Արտակարգ և լիազոր դեսպան, ԵՐԵՎԱՆ 




Վերադառնանք բանակցային խնդրին, երբ երկրի ներուժը փոքր է:

Մի՞թե հնարավոր է, որ փոքր տերությունները ուժեղների հետ բանակցելիս պահպանեն իրենց շահերը: Պատմությունը ցույց է տալիս, որ հնարավոր է:

Եթե փոքր պետությունն ունի աշխարհագրական բարենպաստ դիրք, եթե նա գտնվում է քաղաքական շահերի բախման խաչմերուկում, եթե ունի օգտակար հանածոներ և ամենակարևորը` ճկուն (աղվեսային) դիվանագիտություն, նա կարող է մեծ օգուտ բերել իր երկրի ազգային-պետական շահերին: Օրինակ, ինչպես Սերբիան առաջին համաշխարհային պատերազմից առաջ, Լեհաստանը երկրորդ համաշխարհային պատերազմի նախօրեին:

Խոսքը, առաջին հերթին, վերաբերում է փոքր պետության միջնորդական դիվանագիտությանը երկու այլ երկրների կամ երկրների խմբի միջեւ:

Դիվանագիտության այս ուղղությունը զգալի զարգացում ապրեց անցյալ դարի երկրորդ կեսին, երբ գաղութատիրության վերացումը նկատելիորեն վերաձևեց աշխարհի քարտեզը, երբ Ասիայի, Աֆրիկայի եւ Լատինական Ամերիկայի ազատագրված երկրները դարձան ակտիվ, անգամ առանցքային խաղացողներ միջազգային գետնի վրա:

Միջուկային զենքի փորձարկումներ, բնապահպանություն, Հյուսիս-Հարավ երկխոսություն, Չմիացած երկրների շարժում` սա ամենեւին էլ լրիվ ցանկը չէ այն միջազգային միջոցառումների եւ կազմակերպությունների, որոնց լիիրավ մասնակիցներ դարձան փոքր պետությունները:

Հետո փոքր երկրների դիվանագիտությունն աստիճանաբար հնարավորություն ընձեռեց նրանց ներգրավելու մեծ երկրների եւ գերտերությունների բանակցային գործընթացների մեջ, որոնք հաճախ կրում են նուրբ ու գաղտնապահական (կոնֆիդենցիալ) բնույթ:

Հնարավորություն` ոչ միայն ներգրավվելու, այլեւ մասնակցելու մեծ տերությունների միջև վիճահարույց հարցերի կարգավորմանը, որոնք ամենեւին էլ չեն շոշափում փոքր-միջնորդ պետությունների շահերը:

Սա դիվանագիտության, ինչպես ասում են, ‹‹բարձր պիլոտաժ›› է, որը պահանջում է մեծ փորձառություն, վարպետություն, քաղաքական կուլտուրայի պահանջվող մակարդակ:

Սակայն, փոքր-միջնորդ պետությունն այն ժամանակ է հաջողակ, երբ տանը նրա մոտ ամեն ինչ կարգին է: Ժողովրդավարության, խոսքի ազատության, լեգիտիմության, արդարության, համամարդկային այլ նորմերի ամենափոքր խախտումն իսկ ի չիք է դարձնում միջնորդի ամենաազնիվ մտադրությունն անգամ:

Միջնորդ պետությունը պետք է ունենա անբասիր, անգամ ավելի բարձր միջազգային կշիռ, քան միջնորդվող պետությունը: Եվ պատահական չէ, որ միջնորդ պետությունների առաջին շարքերում են Շվեյցարիան, Շվեդիան, Ավստրիան, Նիդեռլանդները: Ի դեպ, այս վերջինս մեծ ավանդ ունի միջազգային երկխոսությունների անցկացման եւ կոնֆլիկտների կարգավորման ուղղությամբ: Իսկ Շվեյցարիայի դիվանագիտական կոդեքսում կա հատուկ կետ, որը պարտավորեցնում է շվեյցարացի դիվանագետներին` այլ երկրների դիվանագետներին օգնել բանակցելու գործում: Սա դառնում է նախանձի օբյեկտ, դրդիչ մոդել: Իսկ ինչո՞ւ ոչ մենք:

Հայաստանը, ըստ իս, կարող էր հանդես որպես միջնորդ՝ պետությունների հարաբերություններում: Լինելով ՀԱԲԿ-ի և ԱՊՀ-ի անդամ և ՆԱՏՕ-ի գործընկեր՝ խաղալ Մոսկվա-Թեհրան-Վաշինգտոն եռանկյունում:

Հայաստանը կոչված է լինելու կապող օղակ Արևմուտքի և Արևելքի միջև: Այդ` ի վերուստ տրված առաքելությունը կարևորվում է այն բուռն քաղաքական բանավեճերի շրջանակներում, որոնք տեղի են ունենում հանրապետությունում` կապված Մաքսային միության և Ասոցացաման համաձայնագրի հետ:

Իմ խորին համոզմամբ, հայկական դիվանագիտությունը պետք է ամեն ինչ անի այդ երկու կառույցներն այստեղ համատեղելու համար: Այդ ուղղությամբ բանակցային դիվանագիտությունը բխում է հանրապետության պետական և ազգային շահերից:
ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ՀԱՂՈՐԴԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԳԱՂՏՆԻՔՆԵՐԸ
3580 reads | 03.05.2014
|
ComForm">
Войдите:
avatar

Copyright © 2025 Diplomat.am tel.: +37491206460, +37499409028 e-mail: diplomat.am@hotmail.com