---

ՆԱԻՐԻ ՀՈԽԻԿՅԱՆ Լրագրող, տարածաշրջանային և միջէթնիկ հակամարտություններ, ԵՐԵՎԱՆ Ուկրաինայի ներքաղաքական հակամարտությունը օրերի ընթացքում վերածվեց ռուս-ուկրաինական դիմակայության, ինչի արդյունքը եղավ Ղրիմի թերակղզին Ուկրաինայից փաստացի անջատելն ու այնտեղ ռուսական զորքի քանակը ավելացնելը: Ղրիմի բնակչությունը ինքնավար հանրապետության վարչական շենքերի վրա տեղադրում է Ռուսաստանի դրոշներ, մինչդեռ բազմաթիվ երկրներում, այդ թվում Հայաստանում հիմնականում իշխում է գաղափարը, որ ռուսները օկուպացրել են ուկրաինական տարածքը:  Եթե լսենք Ղրիմի ինքնավար հանրապետության հիմնը, ռուսերեն տեքստից բացի այլ բանի չենք հանդիպի, բառ անգամ չկա պետական մյուս լեզուներից: Ղրիմի 2.033.700 բնակիչների մեջ բացարձակ մեծամասնությունը հենց ռուսներ են՝ մոտ 60%: Ուկրաինացիների թիվը չի անցնում 25%-ը, մոտ 13% էլ թաթարներն են, որոնք 15-րդ դարում օսմայան կայսրության տիրապետության ժամանակաշրջանում են հաստատվել այստեղ: Հենց այս գործոնն էլ խաղի մեջ է մտցնում Թուրքիային՝ պնդելու Ղրիմի՝ թուրքապատկան լինելը, իսկ իրականում Հայաստանի Հանրապետության չափ այս տարածքի համար վերջին 600 տարում փոփոխական հաջողություններով պայքարել են ռուսական ու օսմանյան կայսրությունները:  Ղրիմ անվանումը շատերը համարում են թուրքական ծագում ունեցող, որ թարգմանաբար նշանակում է պատնեշ: Այս տարածքը իսկական պատնեշ է երկու տարբեր քաղաքակրթությունների դիմակայության համար:  1475-ից ճիշտ 300 տարի Ղրիմը եղել է թուրքերի տիրապետության տակ: Այս ընթացքում տեղի հայերը և հույներն ու ռուսները պարբերաբար ենթարկվել են կոտորածների, նրանց փոխարեն թերակղզի բերելով թուրք-թաթարական քոչվոր ցեղերի: 1776-ից սկսած ռուսական զորքերը Սուվորովի գլխավորությամբ կարողանում են վերագրավել Ղրիմը՝ տեղահանելով նաև հայ բնակիչներին: Նույն պատմությունը կրկնվում է նաև 1944-ին, երբ Ստալինի հրամանով հայերը, հույներն ու թաթարները ենթարկվում են բռնի տեղահանության: Մինչև այդ Ղրիմը մի քանի անգամ ձեռքից ձեռք է անցնում, էթնիկ բնակչությունը մի քանի անգամ ենթարկվում է համատարած կոտորածների, բայց ռուսները շարունակում են մնալ որպես մեծամասնություն:  1853-56 թվականների Ղրիմի պատերազմում կրած պարտության պատճառով ռուսները թուրքերին զիջեցին Արևմտյան Հայաստանի տարածքը՝ պահպանելով Ղրիմը: 1917-20 թվականների քաղաքացիական պատերազմի հետևանքով ևս մի քանի անգամ Ղրիմը ձեռքից ձեռք անցավ:  Ռուսաստանի կազմում մարզից անջատվեցին որոշ բնակավայրեր, իսկ 1948-ին Սևաստոպոլը վերջնականապես դուրս բերվեց Ղրիմի կազմից: 1954-ին ուկրաինացի Նիկիտա Խրուշչևը որոշեց հարյուրամյակների պատերազմների թատերաբեմը հանձնել Ուկրաինային: Ռուսները դժգոհեցին, բայց խորհրդային երկաթե օրենքները շրջանցել չկարողացան: Գորբաչովի պերեստրոյկայի շնորհիվ ուկրաինական Ղրիմում 1987-ից սկսվեց թաթարական ցեղերի մասսայական վերաբնակեցում:  Ղրիմի 16 քաղաքում ու 950 գյուղում տարածված թաթարների վրա Թուրքիան հիմա տարեկան ծախսում է մոտ 1 մլրդ դոլար: Ղրիմի 25% ուկրաինացիները այսօր մի կողմ են քաշվել, կրկին պայքարում են ռուսներն ու թուրքերը՝ խաղադրույքը Սևծովյան ամբողջ ավազանը հսկող թերակղզուն 5 կամ 6-րդ անգամ տիրանալն է:

ԱՇԽԱՐՀԻ ԵՐԿՐՆԵՐԸ

7748 reads | 06.03.2014 | - Գնահատել - Գերազանց է Լավ է Վատ չէ Վատ է Ահավոր է