добавить материал CONTACTS
Զուգահեռներ հայ և հրեա ժողովուրդների միջև ԻՍԼԱՄԱԿԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՀԻՄՔԵՐԸ Իսլամական դրույթներ Ունքյար-Իսքելեսի պայմանագիրը Երկու կայսրերի դիվանագիտական մենամարտը Տիլզիտում և Էրֆուրտում Փիլիպոս II Ռուսաց դիվանագիտությունը Յոթնամյա պատերազմի տարիներին «ԴԻՎԱՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ-ԱԼՖԱ. ՆԵՐԿԱՅԻ ՄԱՐՏԱՀՐԱՎԵՐՆԵՐԸ և ԱՊԱԳԱՅԻ ՊԱՏԿԵՐԸ» ԵՐԿՕՐՅԱ ՖՈՐՍԱՅԹ ՆԻՍՏ 18-րդ դարի ռուս նշանավոր դիվանագետները Հատուկ ծառայությունները սահմանադրական ժողովրդավարության կայացման պայմաններում (ՌԴ օրինակով)
LE MALAISE TURC MEMORANDUM OF UNDERSTANDING WAS SIGNED BETWEEN ARMENIAN “CHINA-EURASIA” COUNCIL AND THE SCO CHINESE COMMITTEE ON GOOD NEIGHBOURLINESS, FRIEN ARMENIAN SCHOLAR MHER SAHAKYAN WAS ELECTED AS A MEMBER OF THE ADVISORY BOARD OF THE INTERNATIONAL INSTITUTE FOR PEACE A DECLASSIFIED TOP SECRET CIA REPORT ON THE NAGORNO-KARABAKH CONFLICT JERUSALEM ARMENIAN PATRIARCHATE’S LAWSUIT ADVANCES THROUGH TURKISH COURTS WAR OF WORDS AT THE UN GENERAL ASSEMBLY BETWEEN ARMENIA, AZERBAIJAN AND TURKEY CAMPAIGN TO STOP KILLER ROBOTS «UNETHICAL» & «IMMORAL»: BOB WORK ACADEMIC SEMINAR EUROPE GOES SILK ROAD THROUGH ARMENIA TOOK PLACE IN YEREVAN REACHING A DURABLE PEACE IN THE NAGORNO-KARABAKH CONFLICT AMERICA HAS NO RIGHT TO TELL ARMENIA NOT TO SEND A HUMANITARIAN SQUAD TO SYRIA
ՊԱՂԵՍՏԻՆՅԱՆ ԵՐՈՒՍԱՂԵՄԻ ՃԱՆԱՉՄԱՆ ԹՈՒՐՔԱԿԱՆ ՆԱԽԱՁԵՌՆՈՒԹՅՈՒՆԸ
Թուրքիայի նախագահի հայտարարությունը Արևելան Երուսաղեմում կամ Պաղեստինում դեսպանություն բացելու, կարելի է բնական շարունակությունը համարել Անկարայի կողմից նախաձեռնված և Ստամբուլում տեղի ունեցած իսլամական համագործակցության կազմակերպության արտակարգ ժողովի ընթացքում Երուսաղեմը Պաղեստինի մայրաքաղաք ճանաչելու որոշման:

Անկարան այս հարցում գերաշխույժ վարքագիծ է դրսևորում: Այս հայտարարությունների առիթով կարելի է մտաբերել շարժառիթային մի քանի հանգամանքներ:

Նախ, բնականաբար Անկարան պահը պիտի փորձեր լիարժեք շահարկել համաարաբական և այս դեպքում նույնիսկ համաիսլամական հարթությունների վրա հեղինակություն ամրագելու:

Շրջանում, ի վերջո, Անկարայից ավելի Թել Ավիվին թշնամի համարող և ըստ էության թշնամի եղող այլ երկրներ ու պետություններ կան, որոնք Անկարայի օգտագործած հռետորաբանությունից և նախաձեռնողականությունից հետ են մնում։

Համակրանք, զորակցություն շահելու, բայց նաև հեղինակություն վերահաստատելու քաղաքական այս քայլը թիրախային տարբեր ուղղություններ ունի. սուննի զանգվածը, արաբական աշխարհը ընդհանրապես և իհարկե իսլամ զանգվածները:

Ներսաուդյան իրադարձությունները նկատի ունենալով և Էր-Ռիադի համեմատական թուլացման ժամանակները օգտագործելով, Անկարան այսպիսով շրջանցում է նաև Եգիպտոսին և նախ սուննի դավանանքին պատկանող զանգվածներին, ապա ընդհանրապես արաբական իսլամական աշխարհին` ներքին սպառման շուկայի համար վաճառվող հարմար արտադրանքով է ներկայանում:

Բայց բնականաբար միայն դա չէ շարժառիթը: Այս դեպքում հայտարարողական թիրախը որքան Թել Ավիվն է, նույնքան Վաշինգտոնը: Ի վերջո, որոշման հայտարարություն կատարողը ԱՄՆ-ի նախագահն է, որին հակաքայլ որոշումներ և համարժեք պատասխան քայլեր առնելու վճիռներ է հնչեցնում Թուրքիայի նախագահը:

Տարածաշրջանում բևեռացում առաջացրած Երուսաղեմի քաղաքային կարգավիճակի այս խնդրում Անկարան ուզում է խաղալ երկրորդ բևեռի դերը: Էրդողան ընդդեմ Թրամփ այս խաղում Էրդողանի առած քայլը հենվում  է, սակայն, Մոսկվա-Թեհրան-Անկարա վերջին շրջանում դրսևորված ռազմաքաղաքական առանցքի վրա: Թեև իրար ոչնչացնելու ամբաստանություններով ոչ վաղ անցյալում հանդես եկած Թել Ավիվն ու Թեհրանը Անկարայի այս գերաշխույժ դրսևորումները չեն ցուցաբերում: Անկարայի լարման տանող հռետորությունից հեռու է նաև Մոսկվան, որը միայն վերջերս շնորհակալություն հայտնեց Վաշինգտոնին, Պետերբուրգում ապահովական հարցերի հետ կապված կանխարգելման գործողության իրականացման օժանդակած լինելու փաստի առիթով:

Անշուշտ, Անկարայի այս մեղադրական շեշտերն ու ձեռնարկած հակաքայլերը միտումնավոր են և տեսանելիորեն բացատրվում են նշված հանգամանքներով:

Հայկական առումով ևս դիտարկելի կետեր կան այստեղ. նախ անմիջապես հիշենք, որ պաշտոնական Թեհրանը իսլամական երկրների համագործակցության կազմակերպությունից բխած հայտարարության առումով հրապարակել էր որոշ վերապահություններ: Նկատի ունենալով նաև Բաքվի ոչ աշխույժ դիրքորոշումը Երուսաղեմի գծով ստեղծված երկվությունում, նշմարվում է անմիջապես, որ Անկարան և Բաքուն այս հարցում չեն որդեգրել համահունչ դիրքորոշումներ: Բաքուն հատկանշվում էր վերջերս Թել Ավիվի նկատմամբ իր որդեգրած սերտ հարաբերություններով և ավելին` շեշտված ռազմական համագործակցությամբ:

Այս հանգույցների հետ, թեև ոչ ուղղակի, այնուամենայնիվ, քաղաքական տրամաբանությամբ աղերս կարող է ունենալ նաև դեկտեմբերի 17-ին տեղի ունեցած Նախիջևանի օրենսդիր մարմնի ղեկավարի և Իրանի մեջլիսի խոսնակի հանդիպման առիթով ադրբեջանական մամուլի շեշտված քննադատությունները Իրանի նախագահ Հասան Ռոհանիի արտաքին քաղաքականության մասին: Չմոռանանք, որ ադրբեջանական մամուլը ամբողջովին վերահսկվում է Բաքվի կենտրոնական իշխանությունների կողմից:

Այս բոլորով հանդերձ, դժվար թե Էրդողանի հրապարակային հայտարարությունը Արևելան Երուսաղեմի կամ պաղեստինյան Երուսաղեմի ճանաչման առումով առարկայանա: Այս խնդիրը շարունակում է մաս կազմել իբրև գլխավոր թեմա` սկսված պարանաձգությանը: Առ այս պահը Անկարան և Թել Ավիվը ռազմավարական հատուկ գործընկերներ են:
ՇԱՀԱՆ ԳԱՆՏԱՀԱՐՅԱՆ
2006 reads | 20.12.2017
|
ComForm">
Войдите:
avatar

Copyright © 2025 Diplomat.am tel.: +37491206460, +37499409028 e-mail: diplomat.am@hotmail.com