добавить материал CONTACTS
Զուգահեռներ հայ և հրեա ժողովուրդների միջև ԻՍԼԱՄԱԿԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՀԻՄՔԵՐԸ Իսլամական դրույթներ Ունքյար-Իսքելեսի պայմանագիրը Երկու կայսրերի դիվանագիտական մենամարտը Տիլզիտում և Էրֆուրտում Փիլիպոս II Ռուսաց դիվանագիտությունը Յոթնամյա պատերազմի տարիներին «ԴԻՎԱՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ-ԱԼՖԱ. ՆԵՐԿԱՅԻ ՄԱՐՏԱՀՐԱՎԵՐՆԵՐԸ և ԱՊԱԳԱՅԻ ՊԱՏԿԵՐԸ» ԵՐԿՕՐՅԱ ՖՈՐՍԱՅԹ ՆԻՍՏ 18-րդ դարի ռուս նշանավոր դիվանագետները Հատուկ ծառայությունները սահմանադրական ժողովրդավարության կայացման պայմաններում (ՌԴ օրինակով)
LE MALAISE TURC MEMORANDUM OF UNDERSTANDING WAS SIGNED BETWEEN ARMENIAN “CHINA-EURASIA” COUNCIL AND THE SCO CHINESE COMMITTEE ON GOOD NEIGHBOURLINESS, FRIEN ARMENIAN SCHOLAR MHER SAHAKYAN WAS ELECTED AS A MEMBER OF THE ADVISORY BOARD OF THE INTERNATIONAL INSTITUTE FOR PEACE A DECLASSIFIED TOP SECRET CIA REPORT ON THE NAGORNO-KARABAKH CONFLICT JERUSALEM ARMENIAN PATRIARCHATE’S LAWSUIT ADVANCES THROUGH TURKISH COURTS WAR OF WORDS AT THE UN GENERAL ASSEMBLY BETWEEN ARMENIA, AZERBAIJAN AND TURKEY CAMPAIGN TO STOP KILLER ROBOTS «UNETHICAL» & «IMMORAL»: BOB WORK ACADEMIC SEMINAR EUROPE GOES SILK ROAD THROUGH ARMENIA TOOK PLACE IN YEREVAN REACHING A DURABLE PEACE IN THE NAGORNO-KARABAKH CONFLICT AMERICA HAS NO RIGHT TO TELL ARMENIA NOT TO SEND A HUMANITARIAN SQUAD TO SYRIA
ՇՔԱԽՄԲՈՎ ԱՅՑԵԼՈՒԹՅՈՒՆ ՍՏԱՄԲՈՒԼԻ ՌԱԶՄԱԿԱՆ ԹԱՆԳԱՐԱՆ
ԱՐՄԵՆ ՈՍԿԱՆՅԱՆ
Անվտանգության միջազգային հատուկ ակադեմիայի (SIAS) խորհրդական, ՀԱՅԱՍՏԱՆ





Ստամբուլն իրոք հակադրությունների քաղաք է: Երկնաքերերի հարևանությամբ գոյատևում են խարխուլ կիսաքանդ տնակներ, հնամյա և նորակառույց բետոնե մզկիթների կողքին  շարունակում են գործել միջնադարյան համամները, որոնք վեր են ածվել տուրիստական կենտրոնների: Բազմաթիվ են թանգարանները, որոնց այցելուներն աշխարհի տարբեր երկրներից ժամանած միլիոնավոր զբոսաշրջիկներն են և թուրքական այլ քաղաքներից էքսկուրսիաների եկած աշակերտներն ու ուսանողները: Թանգարաններում համարյա միշտ հսկայական հերթեր են: Ինչպես այլ երկրներում, Թուրքիայում ևս թանգարանների տոմսակները արտասահմանցիների համար մի քանի անգամ ավելի թանկ են, քան տեղացիների:
 
Միաժամանակ, Թուրքիայում հավատարմագրված դիվանագետների համար թանգարաններ և մշակութային օջախներ այցելություններն անվճար են և առանց հերթի: Հայ դիվանագետի աշխատավարձի համար նման արտոնությունը զգալի հավելում է, սակայն առավել հաճելի էր թուրքերի կողմից ցուցաբերվող ընդգծված հարգալից, նույնիսկ ստորաքարշ վերաբերմունքը:
 
Ազատ ժամերս հաճախ էի անցկացնում Ստամբուլի բազմաթիվ թանգարաններում և տանս ամենամոտ գտնվող Ռազմական թանգարանը մի տեսակ դուրս էր մնում ուշադրությունից:
 
Ի վերջո, մի կիրակի որոշեցի այցելել նաև այդ թանգարան: Այն գտնվում է հայաշատ Շիշլի թաղամասում և հսկայական տարածք է զբաղեցնում: Նախկինում թանգարանի տեղում հայկական գերեզմանոց է եղել, գործել է եկեղեցի, որի հետքն էլ չի մնացել: Որոշ տվյալների համաձայն, 1919թ. այդ տարածքում է տեղադրվել Հայոց Մեծ Եղեռնի զոհերին նվիրված առաջին հուշարձանը:
 
Մուտքի մոտ հերթ չկար, սակայն արդեն սովորության համաձայն ասացի, որ ցանկանում եմ օգտվել դիվանագետներին տրվող արտոնությունից և ստանալ անվճար տոմսակ: Երիտասարդ, բարեհամբույր տոմսավաճառը շատ զարմացավ և ասաց, որ նման օրենքի մասին չգիտի և պետք է դիմի վերադասին: Քիչ անց մոտեցավ մի խստադեմ տիկին և հարցրեց ինչ եմ ցանկանում: Կրկնեցի խնդրանքս, սա ևս զարմացավ և ինչ-որ տեղ զանգահարեց: Տոմսարկղին մոտեցան երկու տարեց պարոններ, որոնց ձիգ կեցվածքը մատնում էր նախկին զինվորական լինելը: Սրանք ևս կրկնեցին հարցը և ստացան նույն պատասխանս: Այս անգամ պարոններից մեկը հարցրեց, ո՞ր երկրի դիվանագետ եմ: Պատասխանեցի՝ Հայաստանի, հարուցելով ներկաների զարմանքախառն անհանգստությունը: Ցանկացան տեսնել դիվանագիտական քարտս, իրար հարցնում էին. մի՞թե Ստամբուլում հայ դիվանագետներ կան: Ցույց տվի: Կրկին զարմանք: Ինձ հրավիրեցին սկսել ցուցադրության դիտումը, առաջարկելով անվճար բացատրություն: Մերժեցի: Հայտնեցին, որ կարող եմ սկսել դիտումը:
 
Թանգարանային ցուցադրությունը սկսվում էր Ստամբուլի գրավումով և հասնում մինչև 1970-ական թվերի կիպրոսյան իրադարձությունները: Առանձնահատուկ տեղ էր զբաղեցնում առաջին համաշխարհային պատերազմին նվիրված բաժինը: Թանգարանի պատերը զարդարում էին մարտատեսարաններով բազմաթիվ գեղանկարներ, որոնց հեղինակների թվում քիչ չէին նաև ստամբուլահայ նկարիչների անունները:
 
Երբ սկսեցի շրջել սրահներով, մուտքի մոտ հավաքված թանգարանի աշխատակիցները հետևեցին ինձ: Քիչ անց նրանց միացան մի քանի հոգի ևս: Բավական զավեշտական իրավիճակ էր ստեղծվել: Ինձ արդեն ուղեկցում էր փոքրիկ շքախումբ: Թանգարանի փոքրաթիվ այցելուները զարմանքով ինձ ու ուղեկցողներին էին նայում: Անհարմար էր, բայց որոշեցի շքախմբի ուղեկցությամբ դիտել բոլոր սրահները:
 
Թանգարաններում սովորաբար լուսանկարելու թույլտվության համար առանձին պետք է վճարել: Իմ ներկայությամբ մի գերմանացի զբոսաշրջիկի  ստիպեցին ֆոտոապարատից ջնջել կատարված լուսանկարները, քանի որ նա լուսանկարելու թույլտվության համար չէր վճարել: Դրանից հետո ինձ ուղեկցող խմբի գլխավորը մոտեցավ և քաղաքավարի ժպտալով ասաց. «եթե բեյ-էֆենդին ցանկանում է լուսանկարներ անել, հանգիստ կարող է, որևէ արգելք չկա», ակնարկն ուղղելով գոտուցս կախված լուսանկարչական ապարատին: Ասացի, եթե բեյ-էֆենդին ցանկանա՝ տոմսակ կառնի: Ժպտալով հեռացավ:
 
Թանգարանի վերջին ցուցասրահը նվիրված էր 19-20-րդ դարերում հայերի կողմից սպանված թուրքերին, հատուկ տեղ էր զբաղեցնում ԱՍԱԼԱ-ի կողմից սպանված թուրք դիվանագետներին նվիրված հուշասրահը: Միայն այս ցուցասրահում ուղեկցող շքախումբս հետ մնաց և թողեց միայնակ դիտեմ բաժինը: Կենտրոնական ցուցափեղկում Թալեաթի մեծադիր նկարն էր, ներքևում նրա արնոտ վերնաշապիկը:
 
Հրաժեշտի արարողությունը ևս բավական «հուզիչ էր»: «Շքախումբս» ինձ ուղեկցեց մինչև բակային մուտքի դուռը, ամենայն բարիք ցանկանալով և կրկին հրավիրելով այցելության: Հետագայում մի քանի անգամ ևս այցելեցի Ռազմական թանգարան, սակայն առանց շեշտելու դիվանագետ լինելս և անվճար տոմսակից օգտվելու իրավունքս: Այս թանգարանի տոմսը զարմանալիորեն էժան էր:
ԱՐՄԵՆ ՈՍԿԱՆՅԱՆ
2260 reads | 29.10.2015
|
ComForm">
Войдите:
avatar

Copyright © 2025 Diplomat.am tel.: +37491206460, +37499409028 e-mail: diplomat.am@hotmail.com